Het beste van Marokko

Vandaag vertrekt u vanaf de door u geselecteerde luchthaven, met tussenlanding(en) onderweg. Bij aankomst in Marokko wordt u op de luchthaven opgewacht door onze lokale partner en naar uw hotel gebracht.

Afhankelijk van uw aankomsttijd kunt u vanmiddag misschien al op eigen gelegenheid de wonderen van Marrakech ontdekken. Of misschien heeft u liever eerst wat tijd om te ontspannen, voordat u vanavond met een diner op een van de beroemde dakterrassen van de stad welkom wordt geheten in Marokko.

Vandaag begint uw Marokkaanse avontuur pas echt.

Marrakech werd meer dan 1.000 jaar geleden gesticht door de Almoraviden, een Berberse moslimdynastie die heerste over noordwest-Afrika en het zuiden van Spanje – het gebied dat we nu kennen als Marokko en Andalusië.

De medina van Marrakech, het eeuwenoude stadscentrum dat meer dan een millennium teruggaat, staat vandaag de dag op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Uiteraard verkent u de smalle straatjes tijdens een rondleiding met gids.

De medina vormt het historische hart van de stad. Hier bevinden zich de oude moskeeën en madrassa’s, werken ambachtslieden aan hun creaties en bruist het van de handel. De steegjes zijn berucht om hun smalle, doolhofachtige structuur; volgens de overlevering bood deze indeling de bewoners de kans zich snel te verstoppen voor vijanden, die zonder lokale kennis onherroepelijk zouden verdwalen in de wirwar van straatjes. Geen zorgen: uw gids kent deze paden als geen ander en leidt u vlot door zelfs de meest kronkelige stegen. Meestal zal uw gids vragen of u speciale wensen of interesses heeft voor uw rondleiding door de medina, zodat de route hierop kan worden afgestemd. Een bezoek aan de Ben Youssef-madrassa raden wij absoluut aan; deze architectonische parel staat bekend om het harmonieuze, symmetrische ontwerp en de prachtige decoraties. Ook het centrale plein van de medina, het Jemaa el-Fna, mag u niet missen. Overdag lijkt het hier soms rustig, maar het is goed om alvast uw weg te kennen: juist ’s avonds komt het plein pas echt tot leven – het lijkt dan net een scène uit een Indiana Jones-film! Slangenbezweerders, eetkraampjes, henna-artiesten en sapjesverkopers proberen stuk voor stuk uw aandacht te trekken. Alles wordt gadegeslagen door de Koutoubia-minaret, het bekendste symbool van de stad én haar hoogste gebouw.

De dag is opgedeeld in twee delen: een deel bestaat uit een begeleide rondleiding door de medina, terwijl het andere deel je meeneemt naar de prachtige Jardin Majorelle en het naastgelegen Berbermuseum. De tuin is een heerlijke oase midden in de bruisende stad—hoewel het ongetwijfeld een populaire plek is onder reizigers. Het Berbermuseum is weliswaar klein, maar buitengewoon boeiend en geeft je een uniek inkijkje in de Berbercultuur.

Of je dag nu begint in de medina en eindigt bij de tuin, of andersom, hangt af van wanneer we toegangskaartjes kunnen regelen voor Jardin Majorelle. Hoe dan ook, de lunch vandaag wordt op een bijzondere plek geserveerd.

Het Amal Women’s Training Centre is een NGO die vrouwen helpt om aan de slag te gaan in de restaurantbranche. In dat kader hebben ze een restaurant opgezet, waarbij het menu elke dag wisselt om de studenten steeds weer uit te dagen. Professionele koks begeleiden en ondersteunen de vrouwen, zodat er continu geleerd wordt. Jij geniet hier niet alleen van een heerlijke maaltijd, maar draagt tegelijk ook bij aan een prachtig initiatief.

De avond is helemaal aan u om naar eigen wens in te vullen. Misschien wilt u zelf verdwalen in de medina, of voelt u zich vermoeid en kiest u liever voor een ontspannen diner in het hotel. Uw gids staat vanzelfsprekend klaar met restauranttips als u suggesties wilt.

Een rondreis door Marokko betekent vaak toeren over schilderachtige wegen door voortdurend veranderende landschappen, en vandaag begint uw avontuur op de open weg! Uw chauffeur haalt u op en samen vertrekken jullie richting Ouarzazate.

Voordat u echt goed zit, stopt u eerst even bij een supermarkt. In de komende dagen zijn er natuurlijk volop maaltijden inbegrepen, maar eerlijk is eerlijk – een roadtrip is niet compleet zonder wat lekkers voor onderweg! Daarom is dit uw eerste stop vandaag. Veel kleinere hotels en riads (traditionele Marokkaanse guesthouses) schenken geen alcohol. Wilt u graag een glaasje wijn of bier bij het eten tijdens de komende dagen, dan kunt u die het beste hier alvast inslaan. Vrijwel alle hotels en riads vinden het prima als u zelf wijn meeneemt en schenken deze graag voor u uit aan tafel. Marokko kent overigens verrassend goede wijnen!

Vandaag staat u een bijzondere rit te wachten over de hoogste geasfalteerde bergpas van Marokko: de Tizi n’Tichka-pas. Op het hoogste punt bevindt u zich maar liefst 2.260 meter boven zeeniveau en op heldere dagen geniet u van adembenemende uitzichten over het indrukwekkende berglandschap. Deze pas verbindt de weelderige regio’s rondom Marrakech met het drogere gebied achter het Atlasgebergte. De Marokkaanse wegen zijn doorgaans uitstekend onderhouden, al gelden er veel snelheidsbeperkingen die goed worden nageleefd. Hierdoor rijdt u in een ontspannen tempo, zodat u alle tijd heeft om te genieten van het prachtige uitzicht. Wilt u onderweg even stoppen voor een foto? Geef het gerust aan!

Laat in de ochtend heeft u de pas doorkruist en bereikt u de drogere kant. De toppen van het Atlasgebergte zijn nog goed te zien aan de horizon, maar het landschap wordt hier gedomineerd door rotsige, zandkleurige woestijn, waar traditionele lemen huizen naadloos opgaan in hun omgeving.

Uw eerste stop aan deze kant van de bergen is Ksar Aït-Ben-Haddou, ooit een belangrijk knooppunt op de eeuwenoude karavaanroute tussen de Sahara en Marrakech. Tegenwoordig is Aït-Ben-Haddou vooral bekend als filmlocatie en staat het sinds 1987 op de UNESCO-werelderfgoedlijst.

Natuurlijk is er tijd om door de versterkte stad te wandelen – want dat is precies wat het woord “ksar” betekent: versterkte stad.

In de middag gaat de reis verder naar de rand van Ouarzazate, waar u een stukje van het Marokkaanse Hollywood ontdekt. Als u ooit Game of Thrones, Gladiator, Prison Break of misschien The Jewel of the Nile heeft gezien, dan heeft u hier scènes gezien die deels zijn opgenomen in de Atlas Studios. Tijdens een rondleiding door de sets krijgt u alles te zien, en eerlijk is eerlijk: dit is een indrukwekkende afsluiting van de dag!

Vandaag vervolgt uw reis zich, waarbij u Ouarzazate achter u laat en koers zet richting Merzouga.

Net buiten Ouarzazate rijdt u door een gebied waar Marokko’s inzet voor groene energie zichtbaar wordt. U ziet de installatie zelf niet, maar opeens verschijnen er overal elektriciteitsmasten in het verder kale landschap – een onmiskenbaar teken dat u dicht bij de Noor Ouarzazate-zonnecentrale bent, een van de grootste ter wereld. De hoge masten steken bijna onwerkelijk af tegen de lege aarde en goudkleurige stof.

Vanaf hier reist u verder door een betoverend landschap vol robuuste rotsen en indrukwekkende steenformaties. Plotseling verandert het uitzicht: een groene oase verschijnt te midden van het droge, ruige landschap. Beneden in de vallei ontvouwen zich weelderige palmen, vruchtbare akkers en irrigatiekanalen voor uw ogen. De eerste oase die u tegenkomt, is Skoura, waar eeuwenoude kasbah’s en lemen huizen verspreid liggen tussen majestueuze palmbomen.

Iets verder naar het oosten ligt Kelaat M’Gouna, ook bekend als de Stad van de Rozen. Hier reiken velden vol damastrozen zo ver het oog reikt. De geurende bloesems worden in kleine, door de lokale gemeenschap gerunde coöperaties omgetoverd tot rozenwater, parfum en essentiële oliën.

Uw reis voert u vervolgens richting het stadje Dades en de uitgestrekte Dadesvallei. Hier onthult de vallei haar grootsheid: de rivier slingert zichtbaar door het landschap en palmbomen en akkers vormen samen een opvallend groen lint tussen de stenen en het zand.

De weg voert u dwars door de Dadesvallei, waar u een prachtig uitzicht heeft over de akkers en groepjes wuivende palmen, terwijl steile kliffen hoog boven u uittorenen. Oude kasbah’s, als juweeltjes verspreid over het platteland, benadrukken het indrukwekkende contrast tussen de vruchtbare vallei en de ruige rotswanden eromheen.

Naarmate u Tinghir nadert, wordt de vallei smaller en lijkt de rivier haast te verdwijnen tussen de steile, rotsachtige kliffen. Hier ontvouwt zich de Todra-kloof en volgt de weg nauwgezet de smalle vallei, waar het zonlicht slechts een paar uur per dag de bodem raakt. U verlaat hier uw voertuig en loopt het laatste stuk de indrukwekkende kloof in. De heldere rivier stroomt naast de weg en op een warme dag is het uiterst verleidelijk om uw voeten even in het verfrissende water te steken.

Verder naar het oosten wordt de vallei breder en maakt het weelderige groen langzaam plaats voor een kaler landschap. Hier voelt u goed dat de Sahara zijn invloed krijgt. Zand bepaalt steeds meer het gezicht van de omgeving, die bovendien bekend staat om de fossielen en de traditionele stenen gebouwen.

Hoe dichter u bij Merzouga komt, hoe sterker de woestijn zijn stempel drukt. Palmbomen en oases verdwijnen en maken plaats voor zandduinen die aan de horizon opduiken. Uiteindelijk doemen de immense Erg Chebbi-duinen voor u op: machtige, golvende zandbergen, die bij zonsondergang oplichten in een warme oranje gloed en direct herkenbaar zijn aan hun zachte vormen.

Hier verruilt u uw voertuig even voor een ander. Voor het bereiken van het kamp van vanavond heeft u een sterke 4×4 nodig. Maak u klaar! De rit door de duinen is niet lang, maar geeft u een flinke adrenaline boost.

U overnacht in een woestijnkamp onder een schitterende sterrenhemel – en de zandvlaktes van de Sahara.

Na het ontbijt stapt u weer in de auto. Uw 4×4 brengt u terug dwars door het zand naar de parkeerplaats. Vanaf hier rijdt u verder naar het noorden. Het landschap wordt steeds heuvelachtiger en biedt u nog één laatste kans om te genieten van het uitzicht over de Dadesvallei.

Het landschap verandert opnieuw en doet nu denken aan het Wilde Westen, met indrukwekkende rode rotsformaties die hoog boven het landschap uittorenen. Een groot deel van de route volgt u de rivier de Ziz richting de Zaabal-tunnel, die dwars door de gelijknamige berg is aangelegd. Deze tunnel werd in 1929 gebouwd door het Franse Vreemdelingenlegioen, tijdens de Franse koloniale overheersing in Marokko. Zo kon de koloniale macht snel en veilig troepen en bevoorrading door het hoogste deel van het Atlasgebergte verplaatsen. Later werd de tunnel ook belangrijk voor de handel, doordat goederen dankzij de tunnel veel makkelijker de bergen konden passeren.

Zodra u aan de andere kant tevoorschijn komt, ontvouwt het landschap zich langzaam voor uw ogen. De ruige rotsformaties van het Hoge Atlasgebergte maken plaats voor zachtere, groenere heuvels. Kleine Berberdorpen duiken op tussen de velden en fruitbomen, en de weg slingert langs natuurlijke rivierbeddingen die als lange groene linten door het landschap lopen.

Vandaag eindigt de rit bij een hotel aan het Aguelmame Sidi Ali-meer. Waar velen ervoor kiezen om het hele traject van Merzouga naar Fes in één dag te voltooien, vinden wij dat behoorlijk intensief. Daarom hebben wij een overnachting onderweg inbegrepen. Er is slechts één hotel op dit stuk dat aan onze standaarden voldoet; mochten we daar geen kamer kunnen krijgen, dan reist u vandaag alsnog door naar Fes. In dat geval geniet u van drie nachten in Fes.

Vanuit Aguelmame Sidi Ali maakt u de laatste rit naar Fes, waar de lunch voor u klaarstaat. Vanmiddag maakt u een begeleide wandeling door de medina. Heeft u vannacht in Fes overnacht, dan is de ochtend geheel naar eigen wens in te vullen tot de lunch — na de lange reis van gisteren zult u wellicht genieten van een beetje uitslapen.

De medina van Fes is gigantisch. Er wordt gezegd dat er meer dan 9.000 straatjes zijn in de oude stad. Sinds de stichting in 789 groeide zij in de loop der eeuwen uit tot een thuis voor duizenden mensen, ambachtslieden en handelaren. De kronkelige straatjes vormen een doolhof van wijken die ingericht zijn op ambacht en beroepen: van tapijtweverijen en smederijen tot de beroemde leerlooierijen. Hier maken vakmensen leer nog met de hand, volgens eeuwenoude tradities. De kleurrijke vaten die bij het looien worden gebruikt zorgen voor een zintuiglijke belevenis die je nergens anders vindt.

De dicht op elkaar gebouwde huizen binnen de eeuwenoude stadsmuren, levendige markpleinen, intieme binnenplaatsen en eeuwenoude universiteiten, madrassa’s en moskeeën geven de medina haar intrigerende karakter. Er valt altijd weer iets nieuws te ontdekken: een verborgen steegje of een geheime doorgang. Hier vloeien geschiedenis, cultuur en het dagelijks leven moeiteloos samen. Sommigen zeggen, met een knipoog, dat de medina van Marrakech vooral voor bezoekers is – terwijl die van Fes écht voor iedereen is. Net als die van Marrakech staat de medina van Fes op de UNESCO-werelderfgoedlijst.

Deze avond geniet u van een diner in een van de vele sfeervolle riads van Fes.

Hoewel de sfeer van de medina misschien het beste te ervaren is tijdens een rondleiding door het hart van de oude stad, krijgt u pas echt een indruk van het doolhof en de kronkelende straatjes wanneer u het uitzicht bewondert vanaf een van de twee forten die boven Fes uittorenen. Vooral het Noordelijke Fort biedt een spectaculair panorama. Hier begint uw avontuur deze ochtend.

Een bezoek aan Fes is niet compleet zonder de Koninklijke Paleispoort, net buiten de medina, gezien te hebben. Naar binnen gaan is helaas niet mogelijk, maar de indrukwekkende gouden poorten zijn werkelijk een bezienswaardigheid en laten een blijvende indruk achter. Ze getuigen van zowel de macht als de rijkdom van toen én nu en behoren tot de meest gefotografeerde attracties van Fes. In totaal zijn er zeven poorten – een verwijzing naar de zeven hemelen in de islam – elk omgeven door prachtige blauwgroene mozaïeken.

Direct achter het paleis vindt u de Joodse wijk, Mellah. De architectuur vormt hier een opvallend contrast met die van de medina en weerspiegelt de diverse culturele erfenis van Fes.

Deze middag heeft u de mogelijkheid om Fes verder in uw eigen tempo te ontdekken.

Op iets meer dan een uur rijden van Fes wacht vandaag de eerste stop: Meknes. Van 1672 tot 1727 was Meknes de hoofdstad van Marokko onder een van de meest beruchte heersers van het land: sultan Moulay Ismaïl.

Moulay Ismaïl staat vooral bekend om zijn compromisloze en behoorlijk brute heerschappij over het land – en niet te vergeten zijn opvallend grote aantal vrouwen. Sommige bronnen beweren dat hij wel 500 vrouwen had, die hem meer dan 800 kinderen schonken. Hoewel het exacte aantal ter discussie staat, zijn er maar weinig mensen die ontkennen dat hij een genadeloze heerser was. Zijn stempel op de nalatenschap van Meknes mag ook niet onderschat worden. Moulay Ismaïl wilde zijn nieuwe hoofdstad veranderen in het ‘Versailles van Marokko’, en tijdens zijn bewind werden er talloze moskeeën, madrassa’s, paleizen en meer gebouwd – waarvan de beroemde Bab Mansour-poort tegenwoordig waarschijnlijk het bekendst is.

Vanaf Meknes reist u verder naar de indrukwekkende Romeinse ruïnes van Volubilis, iets meer dan dertig kilometer ten noorden van de stad. Staand bij de ‘Triomfboog’ van deze voormalige Romeinse stad, omringd door zuilen en eeuwenoude mozaïeken en met uitzicht op uitgestrekte olijfboomgaarden en vruchtbare velden, ziet u direct waarom de Romeinen juist deze plek kozen om hun stad te bouwen.

Volubilis werd in 1997 toegevoegd aan de UNESCO-werelderfgoedlijst. Hoewel Moulay Ismaïl hier zuilen weghaalde voor zijn ambitieuze bouwprojecten in Meknès en het gebied schade opliep door de zware aardbeving van Lissabon in 1755, is het onmogelijk om tijdens uw rondleiding niet meegesleept te worden door het indrukwekkende verleden dat op deze ruïnes voortleeft.

De lunch wordt genoten bij een lokale wijnboerderij in de buurt, voordat de reis verdergaat richting het noorden. U zult vast gemerkt hebben hoe het landschap onderweg verandert: de dorre woestijn maakt langzaam plaats voor olijfgaarden, akkers en een veel groenere omgeving dan u de afgelopen dagen heeft gezien. Vlakbij Ouezzane betreedt u het tweede grote berggebied van Marokko: het Rifgebergte.

Later op de dag komt u aan in Chefchaouen, beter bekend als de Blauwe Stad.

Deze avond geniet u van het diner in uw hotel.

Chefchaouen is zonder twijfel een bijzonder charmant stadje! Dankzij de knusse pleinen, prachtige uitzichtpunten en relaxte sfeer voelt u zich er snel thuis. Uw dag begint met een halve dag stadstour onder leiding van een gids, waarbij u hoort waarom hier zoveel huizen in opvallend blauw zijn geschilderd.

Deze middag heeft u alle tijd om op uw eigen tempo door de vele kronkelende straatjes van het stadje te dwalen. Mis vooral de kans niet om aan het einde van de middag op een dakterras te genieten van de zonsondergang – het licht is dan werkelijk betoverend.

Vandaag nemen we afscheid van de Blauwe Stad en reizen we richting de kust, naar Rabat, de hoofdstad van Marokko. De rit naar Rabat neemt de hele ochtend in beslag, dus bij aankomst stoppen we eerst voor de lunch.

Vanmiddag ontdekt u de hoofdstad tijdens een rondleiding met gids, waarbij u onder meer de Hassan Toren bezoekt. Deze toren is eigenlijk een minaret: ooit bedoeld als onderdeel van de grootste moskee ter wereld. Helaas overleed kalief Yaqub al-Mansur in 1199 en werd het gebouw nooit afgemaakt. Nu ziet u er nog steeds de zuilen en fundamenten die resteren van dit ambitieuze bouwwerk.

Rabat zal u misschien aangenaam verrassen – het is een bijzonder rustige stad met een perfecte combinatie van charme en elegantie. De medina is overzichtelijk en voelt meer als een echte woonwijk dan als een toeristische trekpleister. Dankzij de Atlantische zeebries is het klimaat hier het hele jaar door zeer aangenaam.

U verblijft één nacht in Rabat.

Uw reis zit er bijna op. Vanochtend vertrekt u opnieuw, ditmaal richting Marrakech. Voordat u aankomt, is er de gelegenheid om te stoppen in Casablanca voor een lunch en een begeleide stadstour. Eén van de hoogtepunten in Casablanca is een bezoek aan de Hassan II-moskee, die in 1993 werd ingewijd. Deze moskee behoort tot de grootste ter wereld en niet alleen de omvang is indrukwekkend, vooral de prachtige architectuur zal u versteld doen staan. Extra bijzonder: het is een van de weinige moskeeën in Marokko die openstaat voor niet-moslims.

In de middag reist u verder naar Marrakech, waar u uw laatste overnachting doorbrengt vóór het einde van uw reis. De rest van de dag en avond zijn vrij te besteden in Marrakech, een stad waar u aan het begin van uw reis al mee kennismaakte.

Het is tijd om voorlopig afscheid te nemen van Marokko. Ruim op tijd voor vertrek wordt u naar de luchthaven gebracht voor uw terugreis naar huis, met een koffer vol ervaringen (en waarschijnlijk de nodige souvenirs)!